ย้อนร้อยโคเปียโป ตอนที่ 3   : ตอน Copiapoa

Copiapoa ตอนที่ 3

 

          หลังจากเล่าเรื่อง Copiapoa Cinerea ไปแล้ว ก็มาถึงคราวของตระกูลใกล้เคียงกับ Copiapoa Cinerea ได้แก่ Copiapoa Haseltoaniana (รวมถึง Copiapoa Tenebrosa, Copiapoa Gigantea และ Copiapoa eremophila), Copiapoa Longistaminea, Copiapoa Dealbata และ Copiapoa Krainziana โคเปียโปพวกนี้หลาย ๆ ครั้ง หลาย ๆ ตำรา ก็ถูกจับรวมเป็น subspecies ของ Cinerea ซึ่งจริง ๆ ผมว่าก็มีเหตุมีผลอยู่เหมือนกัน อันนี้ก็นานาจิตตัง

 

          พูดถึง Copiapoa เนื้อแข็ง (Hard Body) ที่แพร่หลายมาก ๆ ชนิดหนึ่งในประเทศไทย ชื่อของ Copiapoa Haseltoaniana ก็จะโผล่แวบขึ้นมาทันที จริง ๆ น่าจะเรียกว่าแพร่หลายไปทั้งโลกดีกว่า ทั้งนี้ก็เพราะว่า Copiapoa Haseltoaniana เป็นโคเปียโปเนื้อแข็ง ที่โตเร็ว จริง ๆ จะว่าเร็วก็ไม่เชิง ควรเรียกว่าเร็วกว่าโคเปียโปเนื้อแข็งชนิดอื่น ๆ แต่ถ้าเทียบกับตระกูลอื่น ๆ หรือพวกโคเปียโปเนื้ออ่อน แล้ว มันก็ยังโตช้าอยู่ดี ผมเคยเห็น Copiapoa Haseltoaniana ขนาดใหญ่ อายุมากกว่า 10 ปี ในประเทศไทยหลายต้น พวกนี้ออกดอกแล้ว ผมเองยังไม่เคยได้เม็ดของ Copiapoa Haseltoaniana เลย ก็หวังว่าปีนี้จะได้บ้าง ลักษณะของ Copiapoa Haseltoaniana ก็คือจะมี Farina ขาวทั่วต้น เหมือน ๆ Copiapoa Cinerea ที่ยอดจะปกคลุมด้วยปุยสีส้มหนาแน่น หนามก็จะมีสีส้มเช่นกัน ต้นในธรรมชาตินั้นจะสวยมาก ส่วนตัวแล้วผมคิดว่าหนามส้มตัดกับผิวขาวสวยไม่ได้ด้อยไปกว่าหนามดำเลย น่าเสียดายที่ Copiapoa Haseltoaniana ที่บ้านผม หรือที่ผมเคยเห็นตามบ้านที่ปลูกเลี้ยง แทบจะไม่มี farina ขาวเลย ผิวต้นออกจะเป็นสีเขียวอ่อน

 

           Copiapoa Tenebrosa เป็นฟอร์มของ Copiapoa Haseltoaniana ที่มีหนามหนาแน่น Copiapoa Tenebrosa มักจะขึ้นในแถบภูเขา ซึ่งนั่นอาจเป็นเหตุทำให้มันมีหนามที่หนาแน่น เช่นเดียวกับกรณีของ Copiapoa Melanohystrix ซึ่งแท้จริงแล้วเป็น Copiapoa Cinerea SSP Columna-Alba ที่ขึ้นในภูเขาสูง จึงทำให้มีหนามหนาแน่น Copiapoa Gigantea เป็นฟอร์ม ของ Copiapoa Haseltoaniana ที่มีต้นขนาดใหญ่สมชื่อ รวมทั้งมีแผงปุยบนยอดขนาดใหญ่ เรียกว่าใหญ่ที่สุดในตระกูลโคเปียโปเลย สำหรับผมแล้วลำบากมากที่จะแยกฟอร์ม Tenebrosa และ Gigantea ออกมา ก็ได้แต่เชื่อชื่อที่ติดมากับต้น โดยเฉพาะ gigantea กว่าจะเห็นว่าต้นมันใหญ่จริงก้อคงต้องรอให้ลูกหลานเหลนโหลนจุดธูปบอก ส่วน Copiapoa Eremophila ผมเชื่อว่าเป็นฟอร์มเดียวกับ Tenebrosa นั่นแหละ เพราะว่ามันก็แค่มีหนามหนาแน่นแค่นั้นเอง แต่ที่มันแยกเป็นสองชื่อ เพราะว่าถ้าเราเดินขึ้นเหนือไปเรื่อย ๆ ตามชายฝั่งของชิลี จะเจอ Tenebrosa แล้วคั่นด้วย Gigantea กับ Haseltoaniana ธรรมดา แล้วถึงจะเจอกับ Eremophila

 

          Copiapoa Dealbata (ชื่อพ้อง Copiapoa Carrizalensis และ Copiapoa Malletiana) เป็นโคเปียโปที่มีเยอะ จนน่าขุดแจกคนละหัว มักจะขึ้นรวมกันเป็นกอขนาดใหญ่มาก ๆ เส้นผ่านศูนย์กลางของกอใหญ่ถึง 2-3 เมตร มีหัวรวม ๆ กันต่อกอเป็นร้อยหัว ลักษณะของต้นคือจะดูเป็นกลีบ ๆ หนามดำไม่อ้วนมากแต่ยาวสุด ๆ ลำต้นเป็นสีเขียวหรืออาจจะมี farina ขาว แล้วแต่ต้น ด้วยความที่มีหนามดำ และมี farina ขาว ทำให้เชื่อกันว่า Copiapoa Dealbata มีความสัมพันธ์กับ Copiapoa Cinerea อย่างลึกซึ้ง เราสามารถเห็นหนามดำยาว ๆ ของ Copiapoa Dealbata ได้ตั้งแต่ที่ยังเป็น Seedling อายุไม่กี่ปี

 

           Copiapoa Longistaminea เป็นโคเปียโปที่ดูเหมือน Copiapoa Cinerea มาก ในบางครั้ง C.Cinerea var แปลก ๆ ที่มีจำหน่ายกัน แท้จริงแล้วเป็น Copiapoa Longistaminea นี่เอง ลักษณะของมันก็คือจะมี farina ขาวหนามาก สำหรับผมคิดว่าหนาเป็นพิเศษกว่า Copiapoa ตัวอื่น ๆ หนามเมื่อแรกแทงออกมาจะเป็นสีเหลืองน้ำตาลเป็นส่วนใหญ่ แต่หลังจากนั้นจะค่อย ๆ ดำขึ้น เค้าว่ากันว่ามันดำขึ้นเนื่องจากมีพวกจุลินทรีย์เข้าไปเกาะอาศัย แต่จากที่ผมสังเกตุดู seedling ของ Copiapoa Longistaminea ที่ผมมี 90% กว่าจะมีหนามดำมาตั้งแต่เกิด  หนามของมันจะเล็กแต่มีความหนาแน่นมากกว่า Copiapoa Cinerea ต้นอ่อนของ Copiapoa Longistaminea จะค่อนข้างแตกต่างจาก Copiapoa Cinerea อย่างชัดเจน Copiapoa Longistaminea พบขึ้นร่วมกับ Copiapoa Grandiflora และ Copiapoa Columna-Alba โดยจะมี hybrid ระหว่าง C.Longistaminea กับ C.Grandiflora มากมาย ในขณะที่ hybrid กับ C.Columna-Alba มีเพียงเล็กน้อยเท่านั้น เขาเชื่อกันว่าที่พบ hybrid ของ C.Columna-Alba น้อยเป็นเพราะว่าเชื้อมันแรง เวลาไป hybrid กับใครเข้า เลยไปกดลักษณะของต้นอื่นซะหมด เหลือแต่คุณลักษณะที่เป็น C.Columna-Alba

 

            Copiapoa Krainziana เป็นโคเปียโปที่ไม่อยากจะเชื่อว่าเป็นพวกใกล้เคียงกับ Copiapoa Cinerea ลักษณะของ Copiapoa Krainziana นั้นโดดเด่นมาก จนทำให้สามารถที่จะ identify ได้ง่ายที่สุด ในบรรดา Copiapoa ทั้งหมด Copiapoa Krainziana มีหนามเป็นขนอ่อน ๆ สีขาว บางครั้งจะมีขนสีดำขึ้นแซม ๆ ต้นจะค่อนข้างยืดยาวเป็นลำ แตกหน่ออยู่กันเป็นกอเหมือน ๆ กับโคเปียโปทั่ว ๆ ไป ลำต้นมี farina ขาว ในธรรมชาติสามารถพบ Hybrid ของ Copiapoa Krainziana กับ Copiapoa Cinerea (ที่ครั้งหนึ่งเคยถูกจัดเป็นสปีชี่ในชื่อ Copiapoa Scopulina) และ Hybrid ของ Copiapoa Krainziana กับ Copiapoa Haseltoaniana ได้มากมาย เชื่อหรือไม่ว่า Copiapoa Krainziana ที่มีความไม่เหมือน C.Cinerea อย่างมาก จะสามารถผสมพันธ์กับ C.Cinerea ได้ง่ายที่สุด ในขณะที่ C.Dealbata ที่สุดจะเหมือนกับ C.Cinerea กลับผสมพันธ์กันได้ยากกว่าซะอีก

 

เรื่องโดย พณฯ ท่าน